dinsdag 1 juli 2014

Zijn we echt vrij?!

Voor de tweede keer zal ik de Keti Koti viering in Suriname meemaken. Voor de tweede keer dat het dus ook een vrije dag is. Deze dag moet mijns inziens ook in Nederland een nationale vrije dag zijn want ik denk dat je als land ook moet vieren, ook al was je het laatste Westerse land, dat je een stap voorwaarts hebt gemaakt, om een beter land met een betere maatschappij te worden. In slavernij had je niet alleen slaven, ook meesters en ook zij moeten zich losmaken van die zieke valse superieure rol van weleer. Ook dat is slavernij en dehumanisering.

Verder vind ik dat er meer besef mag komen dat het heeft bijgedragen aan wat Nederland nu is. Een rijk land dat tegenwoordig helaas vergeet dat haar inwoners mensen zijn, geen nummers. 

Wat Suriname en haar diaspora betreft, vind ik dat er zeker meer besef mag komen. Besef over de origine van hetgeen wij voelen als volk. Ons gevoel van schaamte en spot als het op de winti-cultuur aan komt, ons streven(vooral in Suriname want in Nederland verandert dit gelukkig!) om op allerlei manieren 'goed glad haar' te hebben. Of dat we nog steeds zeuren over het 'draaien van de tong' omdat het een manier zou zijn om Hollandser te lijken? Dat elk wissewasje zoals een stomme voetbalwedstrijd een etnisch verhaal wordt en je voor elk land mag zijn behalve voor Nederland want je bent niet Nederlands maar je moet dan wel voor Brazilië zijn want je bent wel Braziliaans? 


Spreekt men zich dan niet uit tegen de eigen Surinaamse broeders en zusters die in Nederland wonen en een leven hebben opgebouwd ondanks de vele ontberingen die ook zij moeten doorstaan? Of zijn we nog steeds jaloers omdat zij  het privilege hebben te wonen en te leven dichtbij de superieure blanke meesters van weleer terwijl anderen hier ploeteren in de modder als ratten in een ton? 

Er moet besef komen dat wat wij nog steeds doen, een resultaat is van een eeuwenlange periode van ontheemding en ontmenselijking. Dat bouw je niet in nog geen twee eeuwen af, en weer op, en als je denkt dat je daar wel van hersteld bent dan ben je net als het kind dat altijd schreeuwt nooit hetzelfde te worden als haar ouders. Dan wordt je op een dag wakker met het besef dat je een exacte kopie bent.

Schreeuwen om excuses is voor mij nog steeds vastzitten in mentale slavernij. Blanken haten of jezelf vantevoren automatisch in een ondergeschikte of aparte positie plaatsen terwijl je boos bent om wat je is aangedaan, is voor mij ook mentale slavernij, uit vrije keuze! Schreeuwen om het behoud van Zwarte Piet eigenlijk ook, evenals schreeuwen om de afschaffing vanwege etnische redenen. Dan speelt ras dus nog steeds een grote rol waarbij het onmogelijk is een beschaafde discussie te voeren of om het te laten passeren voor wat het is, een kinderfeest dat gemoderniseerd moet worden. Maar laten we erover praten... Niet schreeuwen. 

Elk jaar vraag ik mezelf op deze dag wat we eigenlijk vieren? Want zijn we wel vrij? Waren onze voorouders op deze dag wel echt vrij. Of hebben ze het officiële dansje gedaan om vervolgens huiswaarts te keren met het besef dat ze nog verplicht waren tien jaar, tien jaar!, te werken onder staatstoezicht?

Hebben de mulatten, mestiezen en andere soorten kleurlingen van toen met hun bevoorrechte positie wel een vorm van besef over die afschaffing van de slavernij overgedragen aan hun nakomelingen? Of zijn zij nog steeds de heersende elite in dit land? Met rijkdommen waar de voorouders van hun eigen landgenoten bloed, zweet, tranen en hun leven voor gegeven hebben?

Is onze slavernij niet simpelweg getransformeerd naar een klassenmaatschappij waarbij het nodig is een Keti Koti Comedy Festival, gesponsord door een staatsbedrijf, een invulling te geven waarbij er een speciale dag voor VIP's moet zijn zodat de elite apart van 'de rest' kan genieten. Is het niet erg dat er Nederlands-Surinaamde artiesten optreden tijdens zo een festival die zich niet uitspreken tegen een achterhaald en koloniaal concept waar men in Nederland niets mee kan? Is dit hoe we onze gelijkwaardigheid in Suriname zien?

Is het niet frappant dat een deel van de Surinaamse bevolking zichzelf nog steeds op de borst slaat omdat zij de slavernij zijn ontvlucht en tig jaar eerder officieel de vrijheid kregen maar waarvan de vrouwen heden ten dage nog steeds, en misschien wel meer, vast zitten met de gedachte 'glad haar' te moeten hebben en zichzelf tot in het belachelijke tooien met pruiken in de meest onnatuurlijke kleuren en lengtes?

Zijn we wel echt vrij als we ons nog steeds, zowel in Nederland als in Suriname, een breuk in de rondte werken om een koningshuis of een corrupt overheidsorgaan staande te houden ten koste van ons eigen gevoel als mens?

Zijn we wel echt vrij als we nog steeds niet in staat zijn om onze naasten te accepteren ongeacht het feit dat ze als man van mannen houden, als vrouw van vrouwen, onder de tatoeages zitten of dat ze niet de behoefte hebben naar de kerk te gaan?

Zijn we wel echt vrij als onze dochters zich moeten schamen voor hun liefde voor een man, alleen omdat zijn huid een paar tinten donkerder is?

Zijn we wel echt vrij als we nog steeds vol trots lopen te verkondigen dat Indianen te zwak waren om als slaaf te dienen maar dat negers wel sterk genoeg waren? Zijn we wel echt vrij als we de domheid van die redenering niet inzien?

Zijn we wel echt vrij als we onze stem bij de verkiezingen nog steeds laten bepalen door wie ons het lekkerste bordje eten geeft? Dat we springen als iemand met briefjes van honderd zwaait om haar te kopen in plaats van ons te vertellen wat zijn doelstellingen zijn om dit land verder vooruit te brengen?

Zijn we wel echt vrij als we ons nog steeds laten beïnvloeden door reclames om te consumeren? Zijn we wel echt vrij als we geconditioneerd zijn pas een gevoel van eigenwaarde te hebben als we een iPhone, Armani, Michael Kors of Givenchy onder onze bezittingen mogen scharen?

Zijn we wel echt vrij als we niet onze mening durven te ventileren omdat we broodvrees hebben of bang zijn voor represailles?

Zijn we wel echt vrij als we dit zien als een creools feest zonder erbij stil te staan dat als deze dag er niet was geweest er geen contractarbeiders waren gekomen? Dat het dus een dag voor elke Surinamer van elke etniciteit is? 

Hoe oprecht is het als we erom lachen maar uit een soort schuldbesef in onze frivole kasteeltjes een 'echte creoolse moksi alesi' bereiden terwijl we een dag later vrolijk verder schelden op 'die negers'? 

Als we nog niet snappen dat zolang we worden geleefd door ons ego, door materialisme, door vooroordelen, door onwetendheid en negativiteit, we nooit echt vrij zullen zijn....

Dat zijn de zaken waar ik jaarlijks bij stilsta op 1 juli. Natuurlijk ga ik feesten, trots op mijn Inheemse en Creoolse Winti afkomst. Dat geeft mij de kans mijn voorouders te danken voor hun actieve en hun passieve verzet tijdens deze eeuwen van onderdrukking en dehumanisering. Dankzij hen ben ik er nog. 

Maar eigenlijk moeten we 1 juli 1873 vieren en vooral herdenken. Op deze dag zouden we, in plaats van 1 minuut stilte te houden, een uur lang in de spiegel moeten kijken terwijl we onze hand in eigen boezem steken...



Geen opmerkingen:

Een reactie posten