Is kiezen voor vrijheid zwakte?

In korte tijd kwam een paar keer de uitspraak voorbij dat de Inheemsen te zwak waren bevonden voor de slavernij. Het is iets wat al jarenlang gezegd wordt en wat ook een impact heeft gehad op mijn zelfbeeld, aangezien ik voor een groot deel Inheems ben, omdat de focus word gelegd op het zwak zijn en vervolgens door de jaren heen vertaald werd naar lui zijn. Groot was mijn verbazing toen ik hoorde dat binnen de Inheemse gemeenschap een heel ander verhaal verteld word. 

Tijdens een ritueel in de Palmentuin. Deze dracht is zeer populair. Veel Surinamers dragen het vol trots. Toen de heren op de trommels begonnen te slaan, begon ik automatisch te bewegen terwijl iedereen nog stil stond. OEPS, dacht ik en bond in want dat automatisme...boi, hahhaha!

Ten eerste moet ik wel zeggen dat het een zeer rare manier van denken is. Deze uitspraak werd gedaan door nakomelingen van zowel de Marrons als de slaven. Die vleug trots die ik hoorde, kwam als een schok. Wat is er voor trots uit te halen dat je voorouder geschikt werd bevonden om te werken als slaaf en dat van een ander volk niet.... Waren ze beter?! Of juist zwakker omdat ze dat lieten gebeuren?! Mijn mening is dat deze uitspraak helemaal nooit gedaan mag worden en zeker niet met een wedstrijd-element erin. 

de samboeram zoals de trommels heten. Dit geluid komt diep in mijn ziel altijd, alsof alles en iedereen wat er voor mij was wakker word en meteen meeluistert. Het spelen van de samboeram staat voor vreugde en geluk. Tijdens de dag der Inheemsen in Nederland was het ook altijd een hoogtepunt om iedereen te zien lopen alsof ze stoned waren. Ik denk door het effect van die trommels op het 'zijn', de innerlijke 'ik'.

Toevallig sprak ik de voorzitter van de COIP(Caribean Organisation of Indigenous Peoples), mevrouw Hariëtte Vreedzaam-Joeroeja. Toen ik haar vroeg wat ze ervan vond dat deze uitspraak nog steeds werd verkondigd, begon ze te lachen. "Onze vrijheid is een deel van ons leven. Dat is wat telt. Daarom storen wij ons er niet aan wat anderen over ons zeggen.", was haar antwoord. Ze gaf wel aan dat het heus wel gevoeld werd als deze uitspraak werd gedaan maar vanwege de eerdergenoemde reden werd er geen aandacht aan besteed. 

Ze gaf verder ook aan dat het misschien een simpel conditie-verhaal was. "Iedereen heeft een andere conditie. Wij konden toen beter overleven in de jungle, nog steeds." Het gedwongen werken op een plantage was ook iets wat onnatuurlijk was voor de Inheemsen.

mevrouw Vreedzaam terwijl we in gesprek waren. Heldere uitleg gaf ze en vecht voor het besef dat men zich op Inheems grondgebied begeeft en dat men daar meer respect voor mag tonen. Ik vroeg haar waarom zij niet in de DNA zit omdat zij echt welbespraakt is. "Daar zitten is alleen praten en je bereikt niets."

Ik leg het soms zo uit dat als je in je huis bent en ineens komt iemand van een paar straten verder naar binnen en die geeft vervolgens aan dat alleen maar de slaapkamer van jou is en dat je voortaan de rest van het huis moet schoonhouden en verder ontwikkelen ten behoeve van die buurman, en tevens moet je ook nog voorzien in elke behoefte die hij heeft... dat zou je niet accepteren! 

Hariette Vreedzaam-Joeroeja: "De Inheemsen hebben gestreden. De eerste Inheemse oorlog duurde van 1667-1678. Dat was in de tijd van gouverneur van Sommelsdijck. Het was ook een protest tegen de Eurocentrische denkwijze waarbij de blanken dus ineens de baas werden. Uiteindelijk is er een vredesverdrag gesloten waarbij werd vastgelegd dat de Inheemsen met rust zouden worden gelaten en in vrijheid konden leven, en hun eigen cultuur konden behouden."

Hyarima(Haijarima) een Inheemse vrijheidsstrijder uit Trinidad. Veel landen in het Caribisch gebied en Zuid-Amerika beginnen steeds meer waardering te tonen voor de Inheemse geschiedenis. Ze worden dus erkend. In Suriname hebben we mooie beelden van Ghandi en Kwakoe in de stad maar nergens een beeld om de Inheemse voorouders te eren. Alsof de geschiedenis van dit land begint bij de slavernij en contractarbeid...

Dat was wel bijzonder hoe dat ging want als je het vertaald naar het voorbeeld van het huis: de buurman komt er wonen, dwingt je om te werken terwijl je alleen de slaapkamer mag houden voor jezelf en de rest van je eigen huis voortaan voor hem moet schoonhouden. Je protesteert tien jaar lang en uiteindelijk zegt hij dat je niet meer hoeft te werken, je mag in vrijheid leven en je eigen cultuur behouden maar dan wel in de achtertuin waar hij je niet ziet. Jij denkt 'prima, want dan ben ik ook van jou af en ik heb mijn vrijheid terug.' 

Jammer dat het door de tand des tijds anders is vertaald. En gek dat mensen een gevoel van trots ervaren dat hun voorouders wel zijn gebleven om te werken als slaaf. Ik zie er niks speciaals in en het is een teken dat de conditionering of indoctrinatie nog steeds werkt! Als nakomeling van beide groepen, ben ik er alleen maar trots op dat ik er ben. Ze hebben namelijk allemaal op hun eigen manier gestreden om, het gevoel van, vrijheid te kunnen behouden en om te overleven. Daar verdienen ze allemaal een compliment en respect voor.

En een ding, vrijheid is het hoogste goed. De laatste jaren heb ik mij niet vrij gevoeld in Nederland en ik kon niet mee met die manier van leven, ik wilde het ook niet langer. Op een dag zal er misschien ook over mij worden gezegd dat ik te zwak was om te overleven in Nederland. Dan zal ik misschien ook niks zeggen en denken: "Wat jij wilt, het ging mij om de vrijheid en die heb ik nu.."